Choroba wieńcowa, znana także jako wieńcówka czy choroba niedokrwienna serca, polega na zmniejszeniu przepływu krwi do mięśnia sercowego w wyniku nagromadzenia płytki nazębnej w tętnicach serca . Jest to najczęstsza choroba sercowo-naczyniowa. Rodzaje obejmują stabilną dusznicę bolesną, niestabilną dławicę piersiową, zawał mięśnia sercowego i nagłą śmierć sercową. Częstym objawem jest ból w klatce piersiowej lub dyskomfort, który może wpływać na ramię, plecy, szyję lub szczękę. Czasami może wydawać się, że występuje zgaga. Zwykle objawy pojawiają się przy wysiłku fizycznym lub stresie emocjonalnym, trwają krócej niż kilka minut i poprawiają się wraz z odpoczynkiem. Może również wystąpić duszność a czasami nie występują żadne objawy. W wielu przypadkach pierwszym znakiem jest atak serca. Inne powikłania to niewydolność serca lub nieprawidłowe tętno.
Począwszy od roku 2010 CAD był główną przyczyną zgonów na świecie, powodując ponad 7 milionów zgonów. [106] To zwiększyło z 5,2 miliona zgonów z CAD na całym świecie w 1990 roku. [106] Może dotknąć osoby w każdym wieku, ale staje się dramatycznie częstsze w stopniowo starszych wiekach, z około trzykrotnym wzrostem w każdej dekadzie życia. [107] Samce są dotknięte częściej niż kobiety. [107]
Szacuje się, że 60% światowych obciążeń związanych z chorobami układu krążenia wystąpi na subkontynencie południowoazjatyckim, mimo że stanowi ono jedynie 20% światowej populacji. Może to być wtórne do kombinacji predyspozycji genetycznych i czynników środowiskowych. Organizacje takie jak Indiańskie Stowarzyszenie Serca współpracują z World Heart Federation w celu zwiększenia świadomości na temat tego problemu.
Choroba wieńcowa jest główną przyczyną śmierci zarówno kobiet, jak i mężczyzn, co roku powoduje około 600 000 zgonów w Stanach Zjednoczonych. Według obecnych tendencji w Stanach Zjednoczonych połowa zdrowych 40-letnich mężczyzn oraz jedna na trzy zdrowe 40-letnie kobiety w przyszłości będzie chorowała na wieńcówkę. Jest to najczęstsza przyczyna zgonu mężczyzn i kobiet w wieku powyżej 20 lat w Stanach Zjednoczonych.
Czynniki ryzyka obejmują wysokie ciśnienie krwi, palenie tytoniu, cukrzycę, brak ruchu, otyłość, wysoki poziom cholesterolu we krwi, złą dietę, depresję i nadmierne spożywanie alkoholu. Wiele testów może pomóc w diagnozowaniu tej choroby, w tym: elektrokardiogram, testowanie stresu kardiologicznego, koronarografia angiografii komputerowej i angiografii wieńcowej.
Do 90% chorób układu krążenia można zapobiec, jeśli uniknie się ustalonych czynników ryzyka. Profilaktyka obejmuje odpowiednie ćwiczenia fizyczne, zmniejszenie otyłości, leczenie wysokiego ciśnienia krwi, spożywanie zdrowej diety, obniżanie poziomu cholesterolu i rzucenie palenia. Leki i ćwiczenia są mniej więcej równie skuteczne. Wysoki poziom aktywności fizycznej zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej o około 25%.
Większość wytycznych zaleca łączenie tych strategii zapobiegawczych. W przeglądzie Cochrane z 2015 roku znaleziono dowody na to, że poradnictwo i edukacja w celu zmiany zachowania mogą pomóc grupom wysokiego ryzyka. Jednak nie było wystarczających dowodów, aby wykazać wpływ na śmiertelność lub rzeczywiste zdarzenia sercowo-naczyniowe.
